Nie być przeciwko nikomu. Wyrozumiałość wobec wszystkich. Umiejętność przebaczania

Nasza miłość do ludzi nie kończy się na tym. Staramy się obcować również z tymi, którzy są przeciwko Chrystusowi, ponieważ jest to okazja, by dać im Go poznać. Nie powinniście dać się jednak uwieść fałszywym taktykom apostolstwa. Znajdziecie ludzi zapamiętale oddanych idei zdobywania dusz — samej w sobie dobrej — którzy korzystając z usprawiedliwienia, że poszukują zagubionej owcy, ostatecznie wpadają na ruchome piaski błędu, który mieli zwalczać. Dali się oszukać nieroztropnymi kompromisami, ustępstwami albo uległością.

Chcemy czynić dobro wszystkim: tym, którzy miłują Jezusa Chrystusa, i tym, którzy być może Go nienawidzą. Tych drugich na dodatek bardzo nam szkoda. Dlatego staramy się obcować z nimi z miłością, pomagając znaleźć wiarę, tłumiąc zło — powtarzam — obfitością dobra. Nie możemy postrzegać nikogo jako nieprzyjaciela. Jeżeli walczą z Kościołem w złej wierze, nasze prawe, zdecydowane i uprzejme ludzkie postępowanie będzie jedynym sposobem, żeby z łaską Bożą odkryli prawdę, albo przynajmniej ją uszanowali.

Jeżeli ich ataki rodzą się z niewiedzy, nasze nauczanie — potwierdzone przykładem — będzie mogło sprawić, że spadną łuski z ich oczu. Zawsze będziemy bronić świętych praw Kościoła, ale będziemy starali się to robić nie raniąc, nie upokarzając, nie wzbudzając podejrzliwości czy żalu.

Czy jesteśmy przeciwko komuś? Nie. Nie mogę kochać diabła, ale wszystkich, którzy nie są diabłem — bez względu na to, jak bardzo są, albo wydają się być źli — bardzo kocham. Nie jestem i nigdy nie byłem przeciwko nikomu. Odrzucam idee przeciwne wierze lub moralności Chrystusowej, ale równocześnie mam obowiązek przyjęcia z miłością Chrystusa tych wszystkich, którzy je wyznają.

Często błędy są owocem złej formacji. W wielu przypadkach tym ludziom zabrakło kogoś, kto by ich nauczył prawdy. Dlatego myślę, że w dzień sądu będzie wiele dusz, które odpowiedzą Bogu tak, jak odpowiedział paralityk znad sadzawki — hominem non habeo; nie mam człowieka⁵⁰ — albo jak odpowiedzieli owi robotnicy bez pracy na pytanie gospodarza winnicy: nemo nos conduxit — nas nikt nie najął⁵¹.

Choćby błędy tych ludzi były godne napiętnowania i choćby świadomie trwali w złu, jest w głębi tych nieszczęśliwych dusz głęboka ignorancja, którą tylko Bóg może ocenić. Posłuchajcie wołania ukrzyżowanego Jezusa, usprawiedliwiającego tych, którzy Go zabili: Pater, dimitte illis: non enim sciunt quid faciunt — Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią⁵². Naśladujmy przykład Pana i nie odrzucajmy nikogo — żeby uratować duszę, musimy iść do samych wrót piekieł. Dalej nie, dlatego że tam już nie można miłować Boga.