12

Istotną częścią zadania, które chcemy wykonać, jest osiągnięcie, żeby we wszystkich środowiskach dydaktycznych miłowano i praktykowano wolność rozumianą w sposób właściwy. Na pierwszym miejscu wolność rodzin, żeby mogły w sposób prawy wybrać szkołę lub ośrodki, które uznają za najstosowniejsze dla wychowania swoich dzieci — rodzice bowiem mają naturalne prawo wychowywać swoje dzieci, a obok tego prawa także i obowiązek, ażeby wychowanie i wykształcenie dzieci zgadzało się z tym celem, w jakim Bóg potomstwem raczył ich obdarzyć. Dlatego konieczną jest rzeczą, żeby rodzice usilnie się starali, aby w tej sprawie nie byli krzywdzeni; aby w ogóle przeprowadzili to, iżby im pozostawiono prawo wychowania dzieci po chrześcijańsku21.

Wolność ośrodków, żeby wszystkie mogły rozwijać swoją działalność na równych warunkach, żeby mogły dowolnie wybierać najbardziej odpowiednich nauczycieli, w zależności od ducha każdej instytucji, z korzyścią dla skuteczniejszej pracy. Wolność nauczycieli i wykładowców, żeby mogli wykonywać swój zawód z oddaniem i kompetencją, bez niesprawiedliwych nacisków, monopolu osób uprzywilejowanych, żeby mogli sami się kształcić i poszukiwać prawdy, nie będąc uwarunkowani przyczynami wynikającymi z ich sytuacji ekonomicznej lub społecznej.

Jest jeszcze ściśle związana z tymi wszystkimi uczciwymi rodzajami wolności, wolność uczniów, prawo do tego, żeby nie zniekształcano ich osobowości i nie deprecjonowano ich zdolności, prawa do otrzymywania zdrowej formacji, bez nadużywania ich wrodzonej uległości w celu narzucenia im opinii albo ludzkich stronniczych sądów. Pełna szacunku postawa, która powinna być przestrzegana we wszelkim udzielaniu wiedzy innym, a z bez porównania cięższym obowiązkiem sprawiedliwości w nauczaniu młodzieży, już to dlatego, że w stosunku do niej każdy nauczyciel, rządowy czy prywatny, nie ma bezwzględnego prawa wychowawczego, ale udzielone; już zaś ponieważ każde dziecko czy też młodzieniec chrześcijański ma ścisłe prawo do pobierania nauki, zgodnej z nauką Kościoła22.

Wreszcie studencka wolność uniwersytecka, polegająca na tym, aby studenci mogli zrzeszać się w grupach lub stowarzyszeniach, w których będzie mogła dojrzewać ich formacja osobista, kulturalna i duchowa, która pozwoli im na odpowiedzialne uczestnictwo — bez dziecinady i bez bycia narzędziami nieładu — w życiu uniwersyteckim.

Przypisy
21

Leon XIII, Encyklika Sapientiae christianae, 10 stycznia 1890 r., w: ASS 22 (1889-1890), p. 403.

22

Pius XI, Encyklika Divini illius Magistri.

Ten punkt w innym języku