Zestawienie punktów

Święta nieustępliwość. Z miłości do Boga, nie dla osobistych korzyści

Jezus Chrystus, oprócz wzoru świętej ustępliwości, dał nam również niezwykle wyraźny przykład świętej nieustępliwości w sprawach Bożych. Jezus nie ustępował wobec błędu — te straszliwe nagany udzielane faryzeuszom! — nie tolerował, by w Jego obecności bezkarnie obrażano Stwórcę. Popatrzcie na święte oburzenie Chrystusa wobec nadużyć dokonywanych przez kupców w Świątyni: Potem wszedł do świątyni i zaczął wyrzucać sprzedających w niej. Mówił do nich: «Napisane jest: Mój dom będzie domem modlitwy, a wy uczyniliście go jaskinią zbójców»¹¹⁵.

Również my nie możemy tolerować obrażania Boga tam, gdzie się znajdujemy, jeżeli możemy temu zapobiec. Jeżeli trzeba, będziemy również używać świętego przymusu, któremu będzie towarzyszyć jak największa łagodność formy, zawsze przy poszanowaniu uprawnionej wolności sumień. To znaczy, będziemy działać w taki sposób, żeby było jasne, że nie działamy, żeby bronić osobistych korzyści, tylko z miłości do Boga — zelus domus tuae comedit me; gorliwość o dom Twój pochłonie Mnie¹¹⁶, — i z miłości do ludzi, których chcemy wydobyć z błędu, zapobiegając temu, by w głupi sposób potępili swoją duszę.

Dlatego niekiedy, moje Córki i moi Synowie, nie będzie innego sposobu niż przeżyć przykry moment, sprawiając, by przeżyli go inni, aby pomóc im być lepszymi. Nie bylibyśmy apostołami, gdybyśmy nie byli gotowi na błędną interpretację naszego działania i niemiłą reakcję ze strony innych.

Miejcie przekonanie, że święci — my nie uważamy siebie za takich, ale chcemy nimi zostać — byli niewygodnymi osobami — o moja św. Katarzyno ze Sieny!¹¹⁷ — które swoim przykładem i słowem są nieustanną przyczyną niepokoju dla sumień zaangażowanych w grzech.

Dla tych, którzy nie chcą mieć czystego życia, nasza delikatność w strzeżeniu serca musi być koniecznym wyrzutem, bodźcem, który nie pozwala duszom pogrążyć się w letargu. Dobrze, że tak jest. Moje dziecko, które nie chce wywoływać takich reakcji w otaczających go duszach, które pragnie zawsze być sympatyczne, nie będzie mogło uniknąć obrazy Boga, dlatego że stanie się wspólnikiem nieuporządkowania innych osób. Żyjcie w taki sposób, żebyście mogli powiedzieć: inflammatum est cor meum, et renes mei commutati sunt: zelus domus tuae comedit me — gdy się trapiło moje serce, a w nerkach odczuwałem ból dotkliwy: bo gorliwość o dom Twój mnie pożera¹¹⁸.

Nie dajcie się również oszukać w sytuacjach, kiedy nie chodzi o całość naszej religii, ale próbę wymuszenia ustępstwa pod jakimś szczególnym względem w sprawach odnoszących się do wiary albo moralności. Różne elementy, które tworzą doktrynę — zarówno teorię, jak i praktykę — zwykle są głęboko związane, zjednoczone i zależne wzajemnie od siebie, w tym większej proporcji, im żywsza i autentyczniejsza jest całość.

Tylko to, co sztuczne, można by odłączyć bez szkody dla całości — coś, czemu, być może, zawsze brakowało żywotności. To tylko w tym, co jest ludzkim wytworem, zwykle brakuje jedności. Natomiast nasza wiara jest Boża, jest jedna — jak Jeden jest Bóg — i ten fakt rodzi taką konsekwencję, że albo broni się wszystkich jej elementów z zachowaniem zdecydowanej spójności, albo powinno się zrezygnować, prędzej czy później, z jej wyznawania. Wystarczy, że w obleganym mieście dojdzie tylko do jednego wyłomu, całe miasto zagrożone jest poddaniem się.

Będziecie zatem bronić tego, czego naucza Kościół, dlatego że On jest jedynym Nauczycielem tych Bożych prawd. I będziecie bronić tego przykładem, słowem, Waszymi pismami, wszystkimi prawymi środkami jakimi dysponujecie.

Równocześnie, poruszani miłością do wolności wszystkich, będziecie umieli szanować cudze poglądy w kwestiach podlegających dyskusji albo właściwych różnym szkołom, dlatego że w tych zagadnieniach — jak we wszystkich innych sprawach doczesnych — Dzieło jako całość, nigdy nie będzie miało własnej opinii, jeżeli Kościół nie zobowiąże do jej przyjęcia wszystkich wiernych na mocy swojej władzy.

Z drugiej strony, obok świętej nieustępliwości, duch Dzieła Bożego żąda od Was stałej ustępliwości, również świętej. Wierność prawdzie, spójność doktrynalna, obrona wiary nie oznaczają smutnego usposobienia ani nie musi im towarzyszyć pragnienie zniszczenia tego, kto się myli.

Być może jest to sposób bycia niektórych, ale nie może to być nasz sposób bycia. Nigdy nie będziemy błogosławić jak ten biedny szaleniec, który — stosując według własnej miary słowa Pisma — pragnął dla swych nieprzyjaciół ignis, et sulphur, et spiritus procellarum — ognia, siarki i nawałnicy¹⁵.

Nie chcemy niszczyć nikogo. Święta nieustępliwość nie jest nieustępliwością suchą, nieokrzesaną i szorstką. Nie będzie święta, jeżeli nie towarzyszy jej święta ustępliwość. Powiem Wam więcej: żadnej z tych dwóch nie możemy nazwać świętą, jeżeli nie wiążą się z praktykowaniem — obok cnót teologalnych — czterech cnót kardynalnych.