Wstęp

Przez całe swoje życie święty Josemaría stworzył serię dokumentów, które nazwał Listami. Dotyczą one głównych aspektów charyzmatu i historii Opus Dei. Ich ton jest podobny do rozmowy rodzinnej, w której założyciel swobodnie tłumaczy pewne kwestie, jak ktoś, kto przyjacielsko rozmawia z ludźmi, których kocha i którym chce przekazać ważne przesłanie.

List jest datowany na 9 stycznia 1959 r. To data niewątpliwie bliska czasowi, w którym został napisany, ale nie jest możliwe precyzyjne określenie momentu, w którym skomponował go święty Josemaría. Wiadomo, że jego drukowane egzemplarze zostały wysłane do różnych krajów 21 stycznia 1966 r.

List ten, noszący numer 29 w serii Dzieł Zebranych św. Josemaríi, dotyczy pracy św. Gabriela, jednej z najbardziej rozległych dziedzin apostolstwa Opus Dei, tj. wśród osób, które weszły już w dojrzałe życie i w większości kierują się ku drodze małżeństwa bądź nią podążają.

Święty Josemaría dogłębnie zajął się tym tematem w 1950 roku, kiedy napisał Instrukcję o dziele świętego Gabriela, czwartą z jego Instrukcji, którą zaczął opracowywać w 1935 roku. Instrukcja ta była ściśle związana ze statutowym zatwierdzeniem statusu supernumerariuszy, w których przypadku Stolica Apostolska rozpoznała prawdziwe powołanie do całkowitego poświęcenia się Bogu, przy poświęcaniu jednocześnie tyle czasu na pracę apostolską, na ile pozwalała im na to sytuacja rodzinna i społeczna¹.

W latach 1950-1965 świat bardzo się zmienił, a na horyzoncie pojawiły się radykalne przemiany społeczne, które będą miały wpływ na wiele wymiarów życia ludzkiego, przede wszystkim religijnego, ale także moralnego i rodzinnego. Dla świętego Josemaríi pilne było podkreślenie pewnego aspektu dzieła świętego Gabriela, do którego nawiązał już w Instrukcji, ale który tutaj zajmuje dominujące miejsce. Chodzi o wymiar ewangelizacyjny, który polega nie tylko na prowadzeniu indywidualnego apostolstwa, ale także na wywieranie chrześcijańskiego wpływu na świat, który dramatycznie odwraca się od Boga, przynajmniej na Zachodzie.

Kiedy w połowie lat sześćdziesiątych ukazał się ten List, dzieło świętego Gabriela znajdowało się w fazie intensywnego rozwoju w różnych krajach. Tekst tego typu mógł w tamtym czasie być bardzo przydatny w formacji tych, którzy mieli towarzyszyć duchowo supernumerariuszom lub ich formować, a także w przekazywaniu im doktryny Założyciela na temat wielu aspektów poruszanych w tym tekście. Opinia publiczna na temat niektórych z nich, takich jak kwestie moralności małżeńskiej, zmieniła się głęboko od 1950 roku i była bardzo aktualnym tematem w 1966 roku.

Święty Josemaría rozpoczyna swój list od wyjaśnienia, że zbawienie przyniesione przez Jezusa Chrystusa jest przeznaczone dla wszystkich ludzi bez wyjątku. Ale chociaż dzieło Jego odkupienia jest przeobfite, należy zauważyć, że wielu nie zna Chrystusa i że zło rozkwitło na świecie: „Na polu, które Bóg uczynił sobie na ziemi, a które jest dziedzictwem Chrystusa, jest kąkol. Nie jeden kąkol, ale mnóstwo kąkolu” (3a), pisze. W obliczu tej rzeczywistości niniejsze strony są wezwaniem do udziału w odkupieniu z Jezusem Chrystusem, a nie do pozostania obojętnym. Konieczne jest, jak mówi, działanie jak zaczyn w cieście, z powolnym i ciągłym działaniem, aby przebóstwiać ludzi (nr 1-9).

To właśnie w kontekście tych wielkich horyzontów apostolskich - kontynuuje w numerach 10-15 – sytuuje się dzieło świętego Gabriela, dzięki któremu „wypełniamy wszystkie działania świata nadprzyrodzoną treścią, która - rozprzestrzeniając się - skutecznie przyczyni się do rozwiązania wielkich problemów ludzkości” (10a). Jest to kluczowy punkt Listu: wpływ dzieła świętego Gabriela nie ogranicza się do poprawy życia chrześcijańskiego tych, którzy w nim uczestniczą, ale prowadzi, w konsekwencji osobistego działania, do ożywienia i rozświetlenia rzeczywistości i struktur doczesnych życiem i światłem Chrystusa. W tej części mówi o powołaniu supernumerariuszy, podkreślając tę ewangelizacyjną i przemieniającą rolę: są to ludzie każdego rodzaju i klasy społecznej, którzy mogą wywierać chrześcijański wpływ, zarówno na czołowych stanowiskach społecznych, jak i na najskromniejszych drogach życia, z różnorodnym apostolstwem, które ma wszystkie specjalizacje, jakie oferuje samo życie. Stąd znaczenie świeckiego powołania zawodowego, które jest częścią powołania jako supernumerariusz, co między innymi odróżnia je od apostolstwa realizowanego przez inne rzeczywistości kościelne.

Część centralna (nr 16-32) rozpoczyna się od ukazania relacji między świętością a osobistym apostolstwem. Następnie rozwija główny temat tego Listu: działalność zawodowa i apostolska są nie tylko ukierunkowane na realizację indywidualnego apostolstwa, ale łączą się razem, aby budować bardziej sprawiedliwe i chrześcijańskie społeczeństwo. Z tego powodu Escrivá zachęca nas do kochania świata i bycia obecnymi bez wahania we wszystkich ludzkich działaniach i organizacjach. Nie pozostawiając nieodpowiedzialnie otwartego terenu wrogom Boga, a jednocześnie bez zajadłości: „Nasza postawa musi być, moje Dzieci, postawą wyrozumiałości i miłości. Nasze działanie nie zwraca się przeciwko nikomu, nie może mieć nigdy nawet cienia sekciarstwa. Staramy się zatopić zło obfitością dobra.” (25a). Zachęca do pracy z „wielką miłością do wszystkich ludzi, z sercem otwartym na wszystkie ich niepokoje i problemy, ogromną wyrozumiałością, która nie zna dyskryminacji ani wykluczenia” (26a). Dążyć do „chrystianizacji wszystkich zajęcia świata: stawiać Chrystusa na szczycie każdej ludzkiej działalności” (28a).

Krótka sekcja (nr 33-37) poświęcona jest omówieniu niektórych cech formacji supernumerariuszy, wśród których wyróżnia się wolność, zarówno w przyswajaniu konkretnego charyzmatu, jak i w sposobie, w jaki rozwijają się na polu zawodowym i społecznym: „Wolność, moje dzieci, podkreśla, nigdy nie oczekujcie, że Dzieło da wam instrukcje o charakterze doczesnym” (36a). Zachęca każdego do poszukiwania rozwiązań, które w sumieniu uzna za najwłaściwsze do rozwiązania problemów jego czasów. Ubolewa, że w Kościele są tacy, którzy nie rozumieją i nie szanują tej wolności, kierując się klerykalizmem.

Następuje kolejna część (nr 38-42), również zwięzła, w której określa więcej cech charakterystycznych apostolstwa supernumerariuszy, mężczyzn i kobiet: nie jest to zadanie kościelne; należy je wykonywać z pokorą; jest realizowane w sferze obowiązków i praw obywatelskich, ponieważ powołanie ma „w pełni charakter świecki” (41a). Dlatego ponownie podkreśla potrzebę obecności jako chrześcijańskiego zaczynu, w ludzkich działaniach i w życiu publicznym, pamiętając o znaczeniu prawodawstwa cywilnego w kształtowaniu życia ludzi w kwestiach o znaczeniu moralnym.

Po krótkim nawiązaniu do współpracowników (nr 43), przechodzi do rozważenia niektórych konkretnych zadań apostolskich, takich jak głoszenie orędzia Ewangelii opinii publicznej za pomocą systemów komunikacji masowej (nr 44-46); apostolstwo rozrywki; zaangażowanie w finanse oraz w różne dziedziny ekonomii i polityki (nr 47-52).

Ostatnia sekcja (nr 53-58) poświęcona jest życiu rodzinnemu i małżeństwu, podając kryteria świętego życia obowiązkami małżeńskimi w czasach, gdy szerzył się permisywizm seksualny, podobnie jak mentalność antykoncepcyjna i rozwody. List kończy się słowami podsumowującymi, które zachęcają nas do zaangażowania się w powołanie, które otrzymaliśmy, wspierani świadomością naszego własnego synostwa Bożego (nr 59-60).